Xorg (Galego)
Contents
- 1 Introdución
- 2 Instalación do Xorg
- 3 Configurar o xorg
- 4 Editar o xorg.conf
- 4.1 Definicións do Monitor
- 4.2 Configuración del teclado
- 4.2.1 Retraso e taxa de repetición das teclas
- 4.2.2 Ollando as configuracións do teclado
- 4.2.3 Configurando o layout do teclado (lingua) con Hot-Plugging
- 4.2.4 Configurando o layout do teclado (lingua) sen Hot-Plugging
- 4.2.5 Alternar entre layouts de teclado
- 4.2.6 Activar as teclas do rató para mover o punteiro do rató
- 4.3 Fontes
- 4.4 Punteros do rató
- 4.5 Ejemplos del archivo xorg.conf
- 5 Executando Xorg
- 6 Trucos e consellos
- 7 Troubleshooting (solución de problemas)
- 7.1 Problemas comuns
- 7.2 Ctrl-Alt-Backspace non funciona
- 7.3 Problema no teclado apple
- 7.4 Problemas nos tap-click (botóns do rató nas laptops) do Touchpads
- 7.5 Botóns extra do rató non son recoñecidos
- 7.6 Os clientes X inician con problemas cando se executa o comando "su"
- 7.7 Programa solicita "font '(null)'" (fonte nula)
- 7.8 Problemas no Frame-buffer
- 7.9 DRI con tarxetas Matrox deja de funcionar
- 7.10 Recuperación: desactivando Xorg antes do login GUI
- 7.11 X fallou ao iniciar : A inicialización do teclado fallou
- 8 Vexa tamén
- 9 Recoñecemento
1 Introdución
O Xorg é unha implantación pública de software libre do sistema X11 X Window System. (Vexa [1] para máis información.)
2 Instalación do Xorg
Antes de comezar, teña a seguridade de:
# Ter o Pacman actualizado e configurado.
# Se está utilizando outro servidor X debe cerralo agora. ctrl+alt+backspace
Agora vamos a instalar o servidor Xorg:
pacman -S xorg-server
Para ter soporte de teclado e rató, chega con ter soamente evdev, que se agrega automaticamente cando se instala xorg-server (xf86-input-mouse e xf86-input-keyboard están obsoletos)
É necesário tamén ter un driver de video. Pode escribir este comando para listar todos os drivers de video dispoñibles
pacman -Ss xf86-video
Pescude o driver da súa tarxeta. Se non esta seguro de cal é, instale o vesa (xenérico), pero recorde que driver escolleu para poder configurar o xorg.
pacman -S xf86-video-vesa
No caso que quixera ter un driver específico e non sabe de que tipo (modelo) de tarxeta se trata, debes utilizar o comando lspci
lspci | grep VGA
Cando lspci nos envie a información, eliximos o driver adecuado para a nosa tarxeta.
Despois de ter definido o noso driver de vídeo, debemos ter o startx ou o xinit
pacman -S xorg-xinit
Se todo isto pareceulle moi lioso pode optar por instalar todo o que fixo anteriormente nun só comando:
pacman -S xorg-server xf86-video-vesa xorg-xinit
Se o xorg foi instalado correctamente, é hora de facer o xorg.conf
3 Configurar o xorg
Antes de que poida iniciar o xorg, necesitara configurar para que saiba que tarxeta gráfica usa o seu pc, monitor, rató e teclado. Existen varios métodos para facer este proceso automatico.
3.1 xorgconfig
Para iniciar o xorgconfig:
# xorgconfig
Isto xerara un xorg.conf.
Contesta as preguntas que lle fai o programa para crear o ficheiro automaticamente. Este programa, en realidade, non é moi bo, pero é un comezo e despois pode modificar os valores do xorg.conf manualmente.
3.2 Xorg -configure
Pode utilizar
# Xorg -configure
ou
# X -configure
4 Editar o xorg.conf
Pode que queira editar a configuración despois de ser xerada. Para abrir a configuración no seu editor de texto favorito, como por exemplo Vim (en root):
# vim /etc/X11/xorg.conf
Se desexa definir soporte para a roda do rató, vexa Get All Mouse Buttons Working
4.1 Definicións do Monitor
Dependendo do seu hardware. Xorg pode que non detecte correctamente as capacidades dispoñibles do seu monitor, ou pode surxir no caso de que o xorg utilice unha resolución máis baixa do que o seu monitor pode soportar. Recomendase ler con anticipación o manual do monitor para poder seguir os valores correctamente antes de configuralos.
As seguintes configuracións son especificadas no "Monitor Section":
4.1.1 Horizontal Sync (Sincronización Horizontal)
HorizSync 28-64
4.1.2 Refresh Rate (Frecuencia de Actualización)
VertRefresh 60
As seguintes configuracións que se mencionaran serán especificadas no "Screen Section"
4.1.3 Colour Depth (Profundidade de Cores)
Depth 24
4.1.4 Resolution (Resolución)
Modes "1280x1024" "1024x768" "800x600"
4.2 Configuración del teclado
Xorg pode errar no momento de detectar o seu tipo de teclado. As veces ese problema pode ser que o idioma do teclado e o modelo recoñecido polo xorg non sexa o correcto.
Pode ver a lista completa de modelos de teclados, layout de idiomas, variantes e opcións, abrindo /usr/share/X11/xkb/rules/xorg.lst
Para configurar o keymap (mapa de teclas do teclado) para a sesión actual do Xorg, utilice:
# setxkbmap dvorak
4.2.1 Retraso e taxa de repetición das teclas
Utilice xset r rate DELAY RATE para cambiar, incluso usando xinitrc para deixar isto permanente.
4.2.2 Ollando as configuracións do teclado
$ setxkbmap -print -verbose 10
Setting verbose level to 10 locale is C Applied rules from evdev: model: evdev layout: us options: terminate:ctrl_alt_bksp Trying to build keymap using the following components: keycodes: evdev+aliases(qwerty) types: complete compat: complete symbols: pc+us+inet(evdev)+terminate(ctrl_alt_bksp) geometry: pc(pc104) xkb_keymap { xkb_keycodes { include "evdev+aliases(qwerty)" }; xkb_types { include "complete" }; xkb_compat { include "complete" }; xkb_symbols { include "pc+us+inet(evdev)+terminate(ctrl_alt_bksp)" }; xkb_geometry { include "pc(pc104)" }; };
4.2.3 Configurando o layout do teclado (lingua) con Hot-Plugging
Para cambiar permanentemente o seu layout de teclado (linguas), debe engadir o seguinte no xorg.conf:
Section "InputClass" Identifier "Keyboard Defaults" MatchIsKeyboard "yes" Option "XkbLayout" "dvorak" EndSection
Atención: Isto ten que estar no "InputClass Section" e no "InputDevice Section" para o teclado.
4.2.4 Configurando o layout do teclado (lingua) sen Hot-Plugging
Para cambiar o layout do teclado para o seu idioma, utilice a opción XkbLayout na sección "InputDevice". Por exemplo se ten o teclado en español de españa, na sección "InputDevice" ten que estar así:
Section "InputDevice" Identifier "Keyboard0" Driver "kbd" Option "XkbLayout" "es" EndSection
Para cambiar o modelo de teclado, utilice a opción "XkbModel" na sección "InputDevice. Por exemplo, se ten o teclado: Microsoft Wireless Multimedia sería así:
Option "XkbModel" "microsoftmult"
4.2.5 Alternar entre layouts de teclado
Vostede pode facilmente alternar los layouts del teclado, modificando as opcións usadas en calquera dos dous métodos descritos anteriormente. Por exemplo, alternar entre o layout do teclado Ingles Americano, Español e Portugués de Brasil utilizando a tecla Caps Lock; para iso ten que facer un ficheiro /etc/X11/xorg.conf.d/01-keyboard-layout.conf có seguinte contido:
Section "InputClass" Identifier "keyboard-layout" MatchIsKeyboard "on" Option "XkbLayout" "us, es, br" Option "XkbOptions" "grp:caps_toggle" EndSection
Vostede pode conseguir unha lista de posibles opcións para grp: no /usr/share/X11/xkb/rules/xorg.lst (eles comezan a aparecer na metade do ficheiro).
Como alternativa a isto, comentado anteriormente, vostede tamén pode engadir no seu .xinitrc:
setxkbmap -layout "us, es, br" -option "grp:caps_toggle"
Isto é principalmente útil se vostede quere executar un entorno gráfico onde non ten que preocuparse da configuración do layout do teclado.
4.2.6 Activar as teclas do rató para mover o punteiro do rató
Mouse keys esta desactivado por defecto no Parabola, polo que ten que ser activado manualmente para poder utilizalo:
/etc/X11/xorg.conf.d/20-enable-pointerkeys.conf
Section "InputClass" Identifier "Keyboard Defaults" MatchIsKeyboard "yes" Option "XkbOptions" "keypad:pointerkeys" EndSection
Incluso vostede pode executar:
$ setxkbmap -option keypad:pointerkeys
Ambos poden facer o atallo Shift+NumLock para activar as teclas do rató.
4.3 Fontes
Un bo consello é ver a documentación Font Configuration para ter información acerca de como configurar as fontes.
4.4 Punteros do rató
Vexa X11 Cursors.
4.5 Ejemplos del archivo xorg.conf
Si alguien tiene un archivo xorg.conf editado personalmente que funcione bien, puede añadir un link aquí para que los demás podamos verlo. Por favor no pegue el archivo de configuración completo aquí, solo añada el link del sitio donde tiene guardado su configuración.
Por favor ponga solamente la configuración en modo "hotplugging", de lo contrario avise de que su configuración no usa ese modo (Xorg 1.11 = udev)
4.5.1 - Ejemplos: sesiones xorg en archivos separados
Esto es un ejemplo de archivos de configuración utilizando sesiones separadas (teclado, monitores, etc).
Advertencia: La sesión esta comentada de forma separada, porque queda mucho mas fácil para configurar, ejemplo: el archivo /etc/X11/xorg.conf.d/50-monitor.conf es el encargado de hacer la tarea de funcionamiento del monitor
/etc/X11/xorg.conf.d/00-xorg-base.conf: http://pastebin.com/raw.php?i=GdnGQZQk /etc/X11/xorg.conf.d/10-serverlayout-layout0.conf: http://pastebin.com/raw.php?i=0f1rytQf /etc/X11/xorg.conf.d/10-serverlayout-layout1.conf: http://pastebin.com/raw.php?i=PYbmcgtz /etc/X11/xorg.conf.d/10-serverlayout-layout2.conf: http://pastebin.com/raw.php?i=rVrgN8rC /etc/X11/xorg.conf.d/10-serverlayout-layout3.conf: http://pastebin.com/raw.php?i=Rq9CJ5pi /etc/X11/xorg.conf.d/20-inputclass-keyboards.conf: http://pastebin.com/raw.php?i=mqCvaFKv /etc/X11/xorg.conf.d/30-screen-screen0.conf: http://pastebin.com/raw.php?i=XFCvUyuU /etc/X11/xorg.conf.d/30-screen-screen1.conf: http://pastebin.com/raw.php?i=qSr97KhB /etc/X11/xorg.conf.d/30-screen-screen2.conf: http://pastebin.com/raw.php?i=7n5t1gN7 /etc/X11/xorg.conf.d/30-screen-screen3.conf: http://pastebin.com/raw.php?i=nFudQ2tw /etc/X11/xorg.conf.d/40-device-nouveau.conf: http://pastebin.com/raw.php?i=Lk5SM21e /etc/X11/xorg.conf.d/50-monitor.conf: http://pastebin.com/raw.php?i=sR05xAeU /etc/X11/xorg.conf.d/51-modes.conf: http://pastebin.com/raw.php?i=Me6kFgLa
5 Executando Xorg
Inicie o demonio dbus e añada o DAEMONS que esta dentro do /etc/rc.conf para iniciar iso automaticamente no boot.
Finalmente, inicie Xorg:
$ startx
ou
$ xinit -- /usr/bin/X -nolisten tcp
O entorno X por defecto é bastante primitivo para a utilización cotiá, e normalmente é recomendable instalar xestores de ventas ao entorno de trabajo para poder complementar có X. Unha lista de opcións adecuadas están presente no Common Applications#Window Managers (WM).
Se algunha cousa sucedera (a pantalla queda gris, queda conxelada, etc), vostede pode ver no log en /var/log/Xorg.0.log. Preste moita atención nas liñas que comencen por (EE) que representan os erros, e tamén (WW) que son os avisos importantes que poden requerir da súa atención.
5.1 Metodos para iniciar o seu entorno gráfico
A continuación, indicaremos un par de métodos para iniciar un entorno gráfico a partir da liña de comandos.
5.1.1 Usando rundevels (niveles de execución)
O GNU/Linux pode ser configurado de diferentes níveis de execución runlevels. O Parabola inicia no nível de execución 3 por defecto. O nivel de execución 5 é normalmente usado no GNU/Linux para cargar o servidor X. Edite o ficheiro /etc/inittab. Na parte final, na ultima sesión, descomente a liña correspondente do seu entorno gráfico. Por exemplo para o XDM (X Display manager), vostede teria que ter como no seguinte exemplo:
# Example lines for starting a login manager x:5:respawn:/usr/bin/xdm -nodaemon #x:5:respawn:/usr/sbin/gdm -nodaemon #x:5:respawn:/usr/bin/kdm -nodaemon #x:5:respawn:/usr/bin/slim >/dev/null 2>&1
Agora, simplemente inicie o seu entorno de traballo:
# init 5
5.1.2 Usando ~/.xinitrc
Este método enmarca unha configuración moi complexa.
Primeiro, necesitase configurar o ficheiro ~/.xinitrc.
Unha das principais funcións de este ficheiro é indicar con que cliente vai a ser invocado có sistema de ventanas X (X Windows System) ou o programa /usr/bin/xinit on a per-user basis que significa "nunha base por usuário". (O script startx é apenas un front-end para o comando xinit). Vostede ten un monte de especificacións adicionais de configuración e comandos que poden ser incluso engadidos no ~/.xinitrc para vostede personalizar ainda máis o seu sistema. Vexa en xinitrc para obter máis información.
Os comandos startx e xinit iniciaran o servidor X e os clientes. Para determinar o cliente que ten que ser executado, o startx/xinit vai facer o primeiro analise no ficheiro ~/.xinitrc no cartafol "home" do usuario. Na ausencia do ~/.xinitrc, por defecto é o ficheiro global /etc/X11/xinit/xinitrc, que usa por defecto defecto que utiliza o xestor de ventas Twm Twm. Por tanto, se vostede invoca startx sen o arquivo ~/.xinitrc,a sesión TWM será iniciada. Para maior detalle, entre no xinitrc .
Agora alterne para o seu usuario normal que non teña privilexios de root (administrador):
# su - yourusername
- /etc/skel/ Contén os ficheiros e directorios para ofrecer por defecto de sanidad para contas de usuario recén creadas. O nome skel é derivado do nome en ingles "skeleton" que significa esqueleto, porque estes ficheiros conteñen formas de estructuras básicas para os directorios "home" dos usuarios.
- Ejemplos ~/.xinitrc estan ofrecidos aqui
Copie o ficheiro de exemplo /etc/skel/.xinitrc no directorio "home" do teu usuario:
$ cp /etc/skel/.xinitrc ~/
Agora, edite o ficheiro ~/.xinitrc e descomente a liña que corresponda para o teu Entorno de escritorio. Por exemplo, se vostede utiliza Xterm, Vostede necesitara ter algo parecido a isto:
#!/bin/sh # # ~/.xinitrc # # Executed by startx (run your window manager from here) # exec gnome-session # exec startkde # exec startxfce4 # exec wmaker # exec icewm # exec blackbox # exec fluxbox # exec openbox-session # ...or the Window Manager of your choice exec xterm
Agora estamos listos para iniciar o X. Inicie X como usuario normal, non-root:
$ startx
ou
$ xinit
Sua área de traballo deberíase de abrir. Vostede pode probar o seu teclado e o seu layout (idioma) no X. Intente mover o rató en círculos e aprecie a simple vista.
Se tivera problemas có automontaxe, intente utilizar o seguinte comando no ~/.xinitrc. Substitue startxfce4 co comando que sexa apropiado para o seu Window manager ou Entorno de trabajo. .
exec ck-launch-session startxfce4
Isto asegurara a varias variables do entorno que este configurado correctamente, iniciando unha sesión limpia de ConsoleKit. ConsoleKit é unha estructura para manter o control de diversos usuarios, sesións e lugares presentes nun sistema. Ofrece un mecanismo para software para reaccionar as mudanzas de calquera de eses items ou de calquera dos metadatos asociados a eles.El Funciona en conxunto conD-Bus e outras ferramentas.
6 Trucos e consellos
===Axustando a inicialización do X (/usr/bin/startx)===: Para obter mellor referencia, vexa as opcións del servidor X no:
$ man Xserver
As seguintes opcións deben ser engadidas na variables "defaultserverargs" no /usr/bin/startx :
- Activar carga diferida glyph para fontes de 16 bit:
-deferglyphs 16
ServerArgsLocal=-nolisten tcp ServerCmd=/usr/bin/X
6.1 Sesión Virtual X
Para iniciar outra sesión X, por exemplo, CTRL + ALT + F8, vostede necesita escribir isto nunha consola/terminal:
xinit /path/to/wm -- :1
Cambie o "/path/to/wm" polo seu xestor de ficheiros de inicio de ventas ou seu xestor de login como gdm, kdm, ou slim.
6.2 Nested X session
Para executar unha sesión de outro entorno de escritorio, é asi:
$ /usr/bin/Xnest :1 -geometry 1024x768+0+0 -ac -name Windowmaker & wmaker -display :1
Iso iniciara unha sesión por defecto nunha resolucion de 1024x768 dentro da súa sesión X actual.
Para obter iso, vostede necesita ter o paquete xorg-server-xnest instalado no seu sistema.
7 Troubleshooting (solución de problemas)
7.1 Problemas comuns
Se o Xorg non inicia, a pantalla fica negra, o teclado e o rató non funciona, etc. O mellor consello antes de facer algunha outra cosa, é seguir estés pasos:
- Comprobar o ficheiro: cat /var/log/Xorg.0.log
- Instale os drivers de dispositivos de entrada do seu computador (teclado, rató, joystick, tablet, etc...):
- Finalmente, busque información nos artículos de problemas comuns en ATI, Intel e Nouveau.
7.2 Ctrl-Alt-Backspace non funciona
Hai duas maneiras de restaurar Ctrl+Alt+Backspace, con e sen entrada de hotplugging. É recomendable utilizar hot-plugging.
7.2.1 Coa entrada hot-plugging
7.2.1.1 System-wide (Sistema en xeral)
Dentro do ficheiro /etc/X11/xorg.conf.d/10-evdev.conf, simplemente engada a seguinte información:
Section "InputClass" Identifier "Keyboard Defaults" MatchIsKeyboard "yes" Option "XkbOptions" "terminate:ctrl_alt_bksp" EndSection
7.2.1.2 User-specific (Usuario específico)
Outra forma é colocar esta liña no xinitrc:
setxkbmap -option terminate:ctrl_alt_bksp
7.2.2 Sen entrada hot-plugging
O novo Xorg desactiva o servidor X con Ctrl+Alt+Backspace por defecto. Vostede pode activalo engadindo a seguinte liña en /etc/X11/xorg.conf,
Option "XkbOptions" "terminate:ctrl_alt_bksp"
to InputDevice section for keyboard.
7.3 Problema no teclado apple
- Vexa: Apple Keyboard
7.4 Problemas nos tap-click (botóns do rató nas laptops) do Touchpads
- Vexa: Synaptics
7.5 Botóns extra do rató non son recoñecidos
7.6 Os clientes X inician con problemas cando se executa o comando "su"
Se vostede executa o comando "su" e logo obtén unha información así "Client is not authorized to connect to server", entonces engada esta liña:
session optional pam_xauth.so
no /etc/pam.d/su. Desta forma o pam_xauth definirá as variables do entorno correctamente e administrara as chaves xauth.
7.7 Programa solicita "font '(null)'" (fonte nula)
- Mensaxe de erro: "unable to load font `(null)'."
Algúns programas só traballan con fontes bitmap. Nese caso, dous grandes paquetes con fontes bitmap están disponibles no pacman, o xorg-fonts-75dpi-libre xorg-fonts-75dpi-libre e o xorg-fonts-100dpi-libre xorg-fonts-100dpi-libre. Vostede non necesitara ter ambos no sistema, con ter só un é suficiente. Para descubrir cal é mellor:
$ xdpyinfo | grep resolution
e utilice o máis próximo a resolución que vostede teña (75 o 100 en vez de XX)
# pacman -S xorg-fonts-XXdpi-libre
7.8 Problemas no Frame-buffer
Si vostede inicia o X, pero falla indicando as seguintes mensaxes no log...
(WW) Falling back to old probe method for fbdev (II) Loading sub module "fbdevhw" (II) LoadModule: "fbdevhw" (II) Loading /usr/lib/xorg/modules/linux//libfbdevhw.so (II) Module fbdevhw: vendor="X.Org Foundation" compiled for 1.6.1, module version=0.0.2 ABI class: X.Org Video Driver, version 5.0 (II) FBDEV(1): using default device Fatal server error: Cannot run in framebuffer mode. Please specify busIDs for all framebuffer devices
...vostede deberá reinstalar o fbdev no seu sistema:
# pacman -R xf86-video-fbdev
7.9 DRI con tarxetas Matrox deja de funcionar
Se vostede utiliza unha tarxeta Matrox con soporte DRI, e dexalle de funcionar despois de actualizar o Xorg, tente engadir a liña:
Option "OldDmaInit" "On"
Na sección de dispositivos "Device Section" onde indica a tarxeta de vídeo no xorg.conf.
7.10 Recuperación: desactivando Xorg antes do login GUI
Se Xorg esta definido para iniciar automáticamente por algunha razón vostede necesita evitar que inicie antes de que aparezca o xestor de login/pantalla, (por exemplo: o /etc/rc.conf esta mal configurado e Xorg non recoñece o seu rató ou teclado), neste caso vostede pode realizar esta tarefa con dous métodos.
- Desde o menu GRUB, vostede pode especificar o nivel de execución "runlevel" na liña do kernel, engadindo un número no final desa liña especificando o nivel de execución que vostede quere. No seguinte exemplo configuraráse para que se execute no nivel 3:
kernel /boot/vmlinuz-linux-libre root=/dev/disk/by-uuid/..ro 3
- Vamos supor, que vostede non ten só o problema de ter o /etc/rc.conf defectuoso, e que ademais diso, ten outro problema, vostede ten o menu GRUB no tiempo de espera en 0, e non ten outra forma de acceder nel para poder evitar executar o Xorg; neste caso como alternativa, vostede pode utilizar un CD Live de Parabola (ou doutra distro libre).
- Pode ustilizar o comando:
# fdisk -l
- Para ver as suas particións. Polo xeral, o que se utiliza é semellante a /dev/sda1. Entón, neste exemplo para montar esta partición en /mnt, utilice:
# mount /dev/sda1 /mnt
- Entón seu sistema de ficheiros vai aparecer sobre o /mnt. Portando, seu ficheiro /etc/rc.conf, por exemplo, estaria en /mnt/etc/rc.conf. A partir de aquí pode excluir o demonio gdm para evitar que o Xorg inicie normalmente ou alterar outras opcións na configuración.
7.11 X fallou ao iniciar : A inicialización do teclado fallou
Se o Disco Duro estivera cheo, starx vai fallar. O ficheiro /var/log/Xorg.0.log vai mostrar o seguinte:
(EE) Error compiling keymap (server-0) (EE) XKB: Couldn't compile keymap (EE) XKB: Failed to load keymap. Loading default keymap instead. (EE) Error compiling keymap (server-0) (EE) XKB: Couldn't compile keymap XKB: Failed to compile keymap Keyboard initialization failed. This could be a missing or incorrect setup of xkeyboard-config. Fatal server error: Failed to activate core devices. Please consult the The X.Org Foundation support at http://wiki.x.org for help. Please also check the log file at "/var/log/Xorg.0.log" for additional information. (II) AIGLX: Suspending AIGLX clients for VT switch
Obteña espazo libre na partición raíz e o X iniciara.
8 Vexa tamén
- Display Manager
- Execute commands after X start
- Start X at boot
- Font Configuration
- Desktop Environment
- Window Manager
- Get All Mouse Buttons Working